Verkiezingen

Ja. De AVG geeft iedereen het recht om zich te verzetten tegen een verwerking van persoonsgegevens (gebaseerd op artikel 6, lid 1, onder e) of f) AVG). De AVG bepaalt bovendien ook dat wanneer uw persoonsgegevens verkregen worden voor direct marketingdoeleinden, u zich kosteloos en zonder redenen mag verzetten tegen het gebruik van uw gegevens. Welnu, het begrip direct marketing wordt erg ruim geïnterpreteerd waardoor deze regel ook van toepassing is op verkiezingspropaganda.

U moet een ondertekend verzoek indienen bij de verwerkingsverantwoordelijke (in dit geval: de politicus die u de gepersonaliseerde brief heeft gestuurd). Omdat verkiezingspropaganda aanzien wordt als direct marketing, moet u geen enkele reden opgeven.

De politicus moet u onverwijld en uiterlijk binnen een maand antwoorden waarbij hij vermeldt op welke manier hij op uw verzoek is ingegaan (verwijdering van uw gegevens, …). Geeft hij u geen antwoord of stelt het antwoord u niet tevreden, dan kunt u contact opnemen met de Gegevensbeschermingsautoriteit. Die kan vervolgens bemiddelen.

Berichten verstuurd door politieke partijen of kandidaten voor electorale doeleinden zijn, strikt gezien,  geen reclame in de zin van het Wetboek van Economisch Recht en vallen dus niet onder het principe van de voorafgaande toestemming. Deze vorm van direct marketing wordt wel als bijzonder indringend ervaren , waardoor dergelijke berichten steeds de voorafgaandelijke toestemming van de betrokkene vereisen.

Hierop bestaat evenwel een belangrijke uitzondering indien er een voorafgaande relatie bestaat tussen de politieke partij en de kiesgerechtigde burger, tijdens dewelke deze laatste zijn elektronische gegevens rechtstreeks zou meegedeeld hebben aan een politieke partij of voorgedragen kandidaat. Denk bv. aan een burger die lid of sympathisant  is van een bepaalde politieke partij. In dat geval dient het betrokken lid of sympathisant wel duidelijk geïnformeerd te worden over het mogelijke gebruik van zijn elektronische coördinaten voor direct marketing en de gelegenheid te krijgen tegen dergelijk gebruik bezwaar te maken bij het verzamelen van die coördinaten. Die gelegenheid moet, ingeval het betrokken lid of sympathisant in eerste instantie geen bezwaar heeft gemaakt, bij elk volgend direct marketing bericht opnieuw aangeboden worden.

Indien politieke partijen of kandidaten voldoen aan de voorwaarden uit de kieswetgeving of de wetgeving op de bevolkingsregisters om een kiezerslijst of personenlijst uit het bevolkingsregister te verkrijgen, dan impliceert dit de wettelijke verplichting tot afgifte van deze lijsten. De aanvragers van dergelijke lijsten kunnen zich dan inderdaad beroepen op een bepaling uit de kieswetgeving of de wetgeving op de bevolkingsregisters om die lijsten te kunnen claimen en te gebruiken voor het enige doel waartoe ze zijn bestemd, nl. verkiezingsdoeleinden.

Het recht van bezwaar uit de AVG is immers niet van toepassing als de rechtmatigheid van de verstrekking van de persoonsgegevens aan bedoelde aanvragers steunt op de in artikel 6 (1) c bedoelde reden. In casu is de verstrekking aan en het gebruik van de persoonsgegevens door bedoelde aanvragers voor verkiezingsdoeleinden uitdrukkelijk voorgeschreven door de kieswetgeving of de wetgeving op de bevolkingsregisters.

Een kiezer kan zich dus niet voorafgaandelijk verzetten tegen dergelijk gebruik om bij voorbaat gespaard te blijven van gericht verkiezingsdrukwerk tijdens de kiescampagne.

Hoewel politieke partijen of kandidaten de aldus verkregen persoonsgegevens uit die lijsten rechtmatig mogen gebruiken in hun eerste boodschap met verkiezingspropaganda, dient de bestemmeling ervan wel nadien bezwaar te kunnen maken tegen dergelijk gebruik bij elke volgende boodschap.

Politieke partijen en kandidaten die op basis van gegevens uit de verkregen lijsten burgers aanschrijven in de aanloop van de verkiezingen dienen derhalve de wens van burgers die nadien bezwaar maken tegen dergelijk gebruik van hun gegevens te honoreren. Deze bepaling zal voornamelijk van belang zijn wat betreft de kiezerslijsten, aangezien deze, afhankelijk van de toepasselijke kieswetging, en in tegenstelling tot de personenlijsten uit het bevolkingsregister, eventueel ook nog na de verkiezingen nog gebruikt kunnen worden.

Dit betekent dat zij na hun bezwaar niet nogmaals mogen worden aangeschreven in de aanloop van de verkiezingen of eventueel na de verkiezingen voor zover dit laatste is voorzien in de toepasselijke kieswetgeving.

Dit staat voor het gebruik van digitale technologieën in de politieke campagnevoering waar persoonsgegevens van burgers online worden ingezameld en gebruikt om hen op maat gemaakte boodschappen toe te sturen om hun kiesintenties te beïnvloeden, hetgeen in doorgedreven vorm kan leiden tot manipulatie en misbruik van de kwetsbaarheden van de gekozen doelgroep.