De Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA) is het onafhankelijke toezichtsorgaan op het vlak van de verwerking van persoonsgegevens, en werd opgericht door de wet van 3 december 2017 (hierna: “WOG”). Zij beschikt over een veel ruimer arsenaal aan mogelijkheden om op te treden dan haar voorganger, de Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer (de “Privacycommissie”). De GBA is een federale instelling met rechtspersoonlijkheid, ingesteld bij de Kamer van Volksvertegenwoordigers.
Samenwerking
Nationale samenwerkingsverbanden en presentaties
De GBA deelt kennis en informatie met tal van overheidsactoren wiens bevoegdheden raakvlakken hebben met gegevensbescherming. De volgende voorbeelden illustreren dit:
- De GBA gaf in 2023 opnieuw input aan de FOD Justitie voor de beantwoording van tal van parlementaire vragen in verband met gegevensbescherming.
- De GBA verleende aan de Staatssecretaris en aan de Kamer van Volksvertegenwoordigers uitgebreide input in het kader van de bespreking van het wetsontwerp tot wijziging van de wet van 3 december 2017 tot oprichting van de Gegevensbeschermingsautoriteit.
- De GBA werkt op federaal niveau regelmatig samen met een aantal “sectorspecifieke” toezichthouders, met name met het Controleorgaan voor Politionele Informatie, het Comité I en het Comité P. Het samenwerkingsprotocol dat zij onderling afsloten fungeert hierbij als leidraad.
- De GBA sloot een samenwerkingsprotocol af met de Federale Ombudsman betreffende de nieuwe regeling inzake klokkenluiders.
- De GBA en het CCB organiseerden een gedachtewisseling rond diverse thema’s die aan hun beider bevoegdheidsdomeinen raken. Zo werd onder meer aandacht besteed aan toekomstige wetgeving inzake informatieveiligheid (bv. NIS2) en werden mogelijke samenwerkingsopportuniteiten geïdentificeerd.
Belgische Kamer van volksvertegenwoordigers - Commissie Economie, Consumentenbescherming en Digitale Agenda – 20 september 2023
De GBA, vertegenwoordigd door haar voorzitter, Cédrine Morlière, en de directeur van haar secretariaat-generaal, Koen Gorissen, trad op voor de Commissie Economie, Consumentenbescherming en Digitale Agenda van het Huis van volksvertegenwoordigers over de "ethische en maatschappelijke aspecten van artificiële intelligentie".
Via haar Kenniscentrum en haar Geschillenkamer is de GBA gevraagd, of zal ze binnenkort worden gevraagd, om adviezen en beslissingen uit te brengen in zaken in verband met AI die momenteel worden onderzocht.
Internationale samenwerking
De GBA heeft veel formele en informele contacten met andere gegevensbeschermingsautoriteiten. Hierdoor kan zij goede praktijken uitwisselen en haar interne procedures verbeteren, expertise uitwisselen, kwesties of geschillen van internationale omvang oplossen en ervoor zorgen dat de regels op coherente en uniforme wijze worden toegepast, waardoor het Strategisch Plan 2020-2025 wordt uitgevoerd.
Het Europees Comité voor Gegevensbescherming (EDPB)
De GBA heeft actief bijgedragen aan de werkzaamheden van de EDPB door deel te nemen aan de volgende subgroepen van deskundigen en taskforces:
- Compliance, e-Government and Health (ad hoc)
- Cooperation
- Enforcement
- International Transfers
- Key Provisions (ad hoc)
- IT Users
- Strategic Advisory
- Technology
- 101 Complaints Taskforce
- Cookie Banner Taskforce
- Fining Taskforce
- Taskforce to exchange views on the international agenda on data protection
- Task Force on the interplay between Data Protection, Competition and Consumer protection
- Coordinated Enforcement Framework
- Support Pool of Experts
Medewerkers van de GBA hebben ook als (co-)rapporteurs aan de anonimiseringsrichtlijnen gewerkt. De GBA geeft regelmatig commentaar op ontwerpen van andere toezichthoudende autoriteiten.
De GBA droeg actief bij aan de geschillenbeslechting op EDPB-niveau, die steeds meer aan belang wint. Ter illustratie kan verwezen worden naar de bindende besluiten ten aanzien van TikTok (o.a. omtrent deceptive design met betrekking tot kinderen) en Meta (boete in het kader van internationale doorgiften en dringend dwingend besluit omtrent behavioural advertising).
De leden van het Directiecomité en medewerkers van de GBA hebben 15 plenaire vergaderingen van de EDPB bijgewoond.
Jaarlijkse conferentie van the Association of European Data Protection Judges 2023 – 6 en 7 februari 2023
De GBA, vertegenwoordigd door haar voorzitter, Cédrine Morlière, heeft deelgenomen aan de conferentie op 6 en 7 februari 2023 die werd georganiseerd door de Europese vereniging van rechters voor gegevensbescherming. Cédrine Morlière lichtte het standpunt van de GBA toe over de uitvoering van de AVG in Europa.
Spring Conference – 10 tot 12 mei 2023
Van 10 tot 12 mei 2023 namen vertegenwoordigers van de GBA deel aan de 31e lenteconferentie van de Europese gegevensbeschermingsautoriteiten ("Spring Conference"), die dit jaar door de Hongaarse autoriteit in Boedapest werd georganiseerd.
Dit evenement was een kans voor de GBA om haar kennis te delen, te leren, haar Europese tegenhangers te ontmoeten en beste praktijken met hen uit te wisselen.
Een breed scala aan onderwerpen kwam aan bod, waaronder: de sociale impact van nieuwe technologieën, samenwerking tussen Europese autoriteiten en autoriteiten buiten de EER, de relatie tussen DPO's en nationale gegevensbeschermingsautoriteiten.
De voorzitter van de Geschillenkamer van de GBA, Hielke Hijmans, had ook de gelegenheid om een opmerkelijke presentatie te geven over de rol en de rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ-EU) op het gebied van gegevensbescherming.
Meer informatie over de deelnemers en het programma van de conferentie is nog steeds beschikbaar op de website van het evenement.
Union Internationale des Avocats in Luxemburg - 13 oktober 2023
De GBA, vertegenwoordigd door haar voorzitter, Cédrine Morlière, heeft deelgenomen aan de conferentie die in oktober 2023 door de Union Internationale des Avocats in Luxemburg werd georganiseerd. Cédrine Morlière sprak er over de harmonisatie van niet-contentieuze beslissingen van gegevensbeschermingsautoriteiten, met bijzondere aandacht voor de impact van technologieën zoals articifiële intelligentie.
De Global Privacy Assembly (GPA) – 15 tot 20 oktober 2023
Van 15 tot en met 20 oktober 2023 vond in Hamilton (Bermuda) de jaarlijkse bijeenkomst van de Global Privacy Assembly (GPA) plaats. De GPA is de wereldwijde organisatie van privacy-toezichthouders. De GBA werd tijdens de bijeenkomst vertegenwoordigd door de Voorzitter van de Geschillenkamer.
De bijeenkomst gaf veel aandacht aan de ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie, en het al dan niet disruptieve karakter daarvan op burgers en samenlevingen, met name gerelateerd aan privacy. Een centraal punt van discussie betrof de toepasselijkheid van de principes van privacy en gegevensbescherming op toepassingen van kunstmatige intelligentie. Te denken valt in het bijzonder aan beginselen zoals dataminimisatie en doelbinding.
Een tweede belangrijke thema was de bescherming van de privacy van kinderen en minderjarigen, waarbij ook werd gesproken over betrouwbare en privacy-vriendelijke instrumenten voor leeftijdsverificatie.
Als gebruikelijk bevatte de bijeenkomst een open gedeelte, en was er een besloten gedeelte, alleen voor toezichthouders. Door de verwerkingsverantwoordelijken werd onder meer gesproken over de strategische visie van de GBA zowel op het gebied van beïnvloeding van overheden en organisaties, als met betrekking tot het opbouwen van capaciteit (“capacity building”) voor internationale handhaving.
Er werden resoluties aangenomen over onder andere AI in een arbeidscontext, generatieve AI, en gezondheidsdata en dan met name het delen van deze data in het algemeen belang. De GPA nam ook een resolutie aan die het vaststellen van mondiale standaarden voor gegevensbescherming moet bevorderen.
De Voorzitter van de Geschillenkamer nam deel aan een panel met collega-autoriteiten uit Noorwegen, Mexico en Zuid-Afrika over de bescherming van publiek beschikbare persoonsgegevens.
In de wandelgangen werd veel gesproken over het gebruik van derde partij-cookies en de toekomst daarvan, alsook over betaalmodellen voor internet.
De volgende bijeenkomst vindt in Jersey plaats in oktober 2024.
Meer informatie is te vinden op de website van deze conferentie.
Naast de bijeenkomst in Hamilton heeft de GBA ook actief deelgenomen aan enkele werkgroepen van de GPA, die regelmatig online bijeenkomen. Twee werkgroepen kunnen met name worden genoemd: de International Enforcement Working Group, waar uitwisselingen plaatsvinden over de handhaving ten opzichte van vaak mondiaal opererende bedrijven, en de Digital Citizen and Consumer Working Group, die zich bezighoudt met de verhouding tussen privacy-toezicht en andere vormen van toezicht, bijvoorbeeld op het gebied van de mededinging.
Conferentie rond certificering in Luxemburg – 22 tot 24 november 2023
Van 22 tot 24 november 2023 namen vertegenwoordigers van de GBA deel aan de workshop over certificering ("certification workshop") die door de Luxemburgse autoriteit in Luxemburg werd georganiseerd.
De workshop was een gelegenheid voor verrijkende uitwisselingen met vertegenwoordigers van andere Europese gegevensbeschermingsautoriteiten en deelnemers die gespecialiseerd zijn in AVG-certificering, over de ontwikkeling van, en de uitdagingen en mogelijkheden voor AVG-certificeringsmechanismen in de toekomst.
Op de eerste dag lichtten een aantal deskundigen de voordelen, uitdagingen en moeilijkheden toe, evenals het belang en de verwachtingen van de markt met betrekking tot het AVG-certificeringsmechanisme. Onze Luxemburgse collega's gaven ook een presentatie over de werking van de Luxemburgse autoriteit met betrekking tot AVG-certificering.
Op de tweede dag zetten onze collega’s van de Italiaanse autoriteit het verschil uiteen tussen het certificeringsmechanisme als instrument voor naleving van de AVG (artikel 42 van de AVG) en als instrument voor doorgiften (artikel 46 van de AVG). Op deze tweede dag werd in discussie- en reflectiegroepen ("working groups") ook de problematiek op het gebied van het AVG-certificeringsmechanisme besproken.
De derde dag werd ook besteed aan discussies en reflecties over kwesties met betrekking tot het AVG-certificeringsmechanisme.
Meer informatie over het programma is te vinden op de website van de Luxemburgse autoriteit.
European Case Handling Workshop - 22 november 2023
Medewerkers van verschillende diensten van de GBA hebben deelgenomen aan de European Case Handeling Workshop in Bern, Zwitserland. Op de conferentie waren 37 verschillende data protection authorities aanwezig. In deze conferentie lag de focus op de praktische behandeling van klachten. Zo werd onder meer van gedachten gewisseld rond het behandelen van cross-border klachten en werd onderzocht op welke manier men als data protection authority dient om te gaan met manifest ongegrond of buitensporige klachten. Eveneens werden workshops georganiseerd rond het managen en behandelen van notificaties van gegevensinbreuken. Daarnaast werd stilgestaan bij het praktisch toepassen van de guidelines rond deceptive designs. Ook andere technologische en juridische ontwikkelingen kwamen aan bod, zoals gezichtsherkenningstechnologie en de US Cloud Act.
L’Association francophone des autorités de protection des données personnelles (AFAPDP)
De GBA heeft deelgenomen aan de activiteiten van de AFAPDP gedurende het hele jaar 2023.
Andere evenementen en conferenties
Naast de hierna genoemde lezingen heeft de GBA deelgenomen aan een aantal andere conferenties, evenementen en trainingen om van gedachten te wisselen over gegevensbescherming, zoals, maar niet beperkt tot: het Privacy symposium, de "Dag van de Wijkagent" (over het thema cameratoezicht) en het online festival Barak@TIC digitale onderwijsinnovaties (in het kader van "Ik beslis").